Κατά καιρούς δημοσιεύονται μελέτες καί κείμενα πού σκοπό ἔχουν νά ἀποδείξουν ὅτι ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας ἦταν τέκτονας. Σέ αὐτά θά ἀπαντήσουμε λεπτομερῶς προσεχῶς, ἀλλά σάν μία πρώτη καί σύντομη ἀπάντηση θά θέλαμε νά παραθέσουμε ἀπόσπασμα τῆς ἐπιστολῆς τοῦ Ἰωάννου Καποδιστρίου πρός τόν συμφοιτητή του καί παλιό του φίλο κ. Βαρδαλάχο τό 1820 πού ἀπαντάει στό συγκεκριμένο θέμα.
Ἡ ἐπιστολή αὐτή ἔχει δημοσιευθεῖ στό βιβλίο «Ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας στή Ρωσία, Γριγκόρι Ἄρς, ἐκδόσεις Ἀσίνη». Ὁ συγγραφέας Γριγκόρι Ἄρς εἶναι ἱστορικός καί μελετητής τῆς ζωῆς καί τῆς σταδιοδρομίας τῶν Ἑλλήνων στή Ρωσία καθώς καί τῶν Ἑλληνορωσικῶν σχέσεων τήν περίοδο τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας. Ἡ ἔρευνά του στά ἀπέραντα Ρωσικά ἀρχεῖα μᾶς ἔχει φέρει στό φῶς πολλές λεπτομέρειες καί ἄγνωστα στοιχεῖα.
Στήν ἐπιστολή του αὐτή ὁ Καποδίστριας ἀποδεικνύεται προφητικός. Ἀπαντᾶ ὁ ἴδιος ἄν ἦταν τέκτονας ἤ ὄχι, μέ τρόπο πού ἀποστομώνει ὅλους τούς μελλοντικούς “διεκδικητές” τοῦ ὀνόματός του. Ἐξηγεῖ, μάλιστα, καί τόν λόγο γιά τόν ὁποῖο δέν θά μποροῦσε ποτέ νά εἶναι τέκτονας, πείθοντας καί τόν πιό δύσπιστο ἀναγνώστη. Ἐπιπλέον, προτρέπει τόν φίλο του κ. Βαρδαλάχο νά κρατήσει τήν ἐπιστολή αὐτή καί νά τήν παρουσιάζει ὡς ἀδιάψευστο τεκμήριο σέ ὅποιον ἀναφέρει τέτοιο ψέμα. Πιστοί καί ἐμεῖς στήν ἐπιθυμία τοῦ ἀειμνήστου Κυβερνήτη, παραθέτουμε τήν ἐπιστολή σέ αὐτούς πού μέχρι καί σήμερα ψεύδονται.
Ἡ ἐπιστολή τοῦ Ι.Α.Καποδίστρια πρός τόν Κ. Βαρδαλάχο, μέ τήν παράκληση νά διαψεύσει ὁποιουσδήποτε ἰσχυρισμούς γιά συμμετοχή του στή δράση τῶν μυστικῶν ἐπαναστατικῶν ὀργανώσεων
«Ἁγία Πετρούπολη, 4(16) Ἰανουαρίου 1820
.......
Σέ μιά ἐποχή πού ἡ μανία τῶν σεχτῶν καί τῶν μυστικῶν ὀργανώσεων παραπλανᾶ ὅλα τά μυαλά καί ἀπειλεῖ τίς πιό πολιτισμένες χῶρες τῆς Εὐρώπης μέ νέες καταστροφές, ἐσεῖς μπορεῖτε νά κρίνετε ἐάν εἶναι σημαντικό νά διαφωτίσουμε τούς καλοπροαίρετους ἀνθρώπους γιά τήν πραγματική κατάσταση τῶν πραγμάτων, καί ἀπό ἐκείνους πού τούς ἀποπλανοῦν. Ἀκριβῶς μέ αὐτή τήν πρόθεση ἐγώ ἀπευθύνομαι σέ ἐσᾶς μέ πλήρη ἐμπιστοσύνη καί σᾶς ζητῶ νά δώσετε ἰδιαίτερη προσοχή σέ αὐτή τήν ὑπόθεση, τόσο λεπτή, ὅσο καί σημαντική.
Ἐσεῖς στή θέση σας καλεῖστε νά καθοδηγεῖτε τήν νεολαία, καί μέ αὐτήν τήν ἰδιότητα ἔχετε δικαίωμα νά ἀπολαμβάνετε τόν σεβασμό καί τήν ἐμπιστοσύνη τῶν ἡλικιωμένων ἀνθρώπων καί ὅλων πού ἔχουν κῦρος στήν πατρίδα μας.
Ἔτσι, ἑπομένως, θά πρέπει πάντα, ὅταν ἔχετε τήν εὐκαιρία, νά προσπαθεῖτε νά προστατεύσετε τούς μαθητές σας ἀπό τό μίασμα τῶν σεχτῶν, νά ἀποτρέπετε ἀπό αὐτές μορφωμένους ἀνθρώπους καί νά διορθώνετε τίς ἀπόψεις τῶν προυχόντων μας σέ αὐτό τό σημεῖο.Ὅμως σέ κάθε περίπτωση, ἐάν κάποιος θά ἐπιτρέψει στόν ἑαυτό του νά σᾶς μιλήσει γιά μένα ὡς ἄτομο πού δίνει συμβουλές ἤ ἐνθαρρύνει, διευθύνει ἤ συμμετέχει σέ μιά ὁποιαδήποτε ἑταιρεία, ὁ σκοπός καί τά μέσα τῆς ὁποίας εἶναι μυστικά, ἐγώ σᾶς ἐξουσιοδοτῶ, καί ἐπίσης σᾶς παρακαλῶ νά καταγγέλετε ἀποφασιστικά αὐτό τό ψέμα, παρουσιάζοντας, ἐφ’ ὅσον εἶναι ἀναγκαῖο, τήν παροῦσα ἐπιστολή ὡς ἀπόδειξη. Πάντοτε, ἀκόμη καί στά νεανικά μου χρόνια, ἔνιωθα ἀποστροφή γιά ὁποιαδήποτε μυστική ὀργάνωση. Πάντα μοῦ φαινόταν ὅτι οἱ ὑποχρεώσεις πού ἐπιβάλλονται σέ ἐμᾶς ἀπό τούς νόμους καί τούς κανονισμούς τοῦ Θείου Νομοθέτη, ἄν καί θετικές, ἤδη ὑπερβαίνουν τίς πενιχρές ἀνθρώπινες δυνάμεις. Ὡς ἐκ τούτου, ἐάν μποροῦμε νά ἐκπληρώνουμε αὐτό τό σκοπό πολύ ἀτελῶς, γιατί νά ἀναλαμβάνουμε νέες ὑποχρεώσεις, ὁ σκοπός τῶν ὁποίων, ἄλλωστε, εἶναι ἄγνωστος, καί ἡ οὐσία τῶν ὁποίων δέν μπορεῖ νά ἀναφερθεῖ ρητά;... »
(Ἀρχεῖο τῆς Ἐξωτερικῆς πολιτικῆς τῆς Ρωσικῆς Αὐτοκρατορίας, ἀποθ.
Γραμματείας, 1820, ὑποθ. 835, φύλλο 8-11)
Καρζῆς Νικόλαος
Ἠλεκτρολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π
Διαχειριστής τῆς ἱστοσελίδας
www.kapodistrias.info
Σημ. ἀρθρογράφου: Οἱ ἐπισημάνσεις στό κείμενο εἶναι δικές μας.
Τό ἄρθρο δημοσιεύτηκε στό περιοδικό «ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» τεύχος 186, Φεβρουάριος 2018
